Er is geen pijl op te trekken: zo kan je cryptovaluta momenteel goed omschrijven. Er zijn zoveel ontwikkelingen die zowel een positieve, als negatieve impact hebben. In dit nieuwe artikel duik ik in 5 interessante trends. Afgelopen weekend was ik in Arnhem op het wereldwijde Adopting Bitcoin-event. Cryptovaluta wordt in de westerse wereld vrijwel alleen gebruikt als een investering. Daardoor is het prachtig om te zien hoe het in ontwikkelingslanden wordt gebruikt als een alternatief financieel systeem. ‘Empower the disempowered’, omdat bijna twee miljard mensen (voornamelijk in ontwikkelingslanden) nog helemaal geen toegang hebben tot een financieel systeem. Volgens de Wereldbank heeft 40% van de vrouwen bijvoorbeeld hier geen toegang toe, vaak omdat ze nog niet gelijke toegang en rechten genieten.
Dat zie je ook mooi terug in de wereldwijde adoptiecijfers van cryptovaluta: in de top 10 staan 6 ontwikkelingslanden. Met adoptiecijfers die het dubbele zijn, van het Europese gemiddelde. Ook op technologisch gebied zijn er doorlopend gave ontwikkelingen, zoals de Machankura, die het mogelijk maakt om offline en op een simpele telefoon betalingen te doen via het Bitcoin-netwerk. Ontzettend belangrijk, omdat dit het voor mensen in ontwikkelingslanden ineens heel veel makkelijker maakt om cryptovaluta te gebruiken. Daarnaast vond in mei de miljardste betaling via Bitcoin plaats.
1. Van ‘fad’ en ‘fraud’ naar ‘the new mainstream asset class’
Er is een oud Wall Street-gezegde: alleen de dwazen dansen, maar de grotere dwazen kijken toe. Sceptici hebben de afgelopen jaren uitgebreid hun twijfels geuit of Bitcoin ooit serieus kan worden genomen terwijl de prijs zo wild schommelde. Maar de volatiliteit ervan is volgens Bloomberg scherp gedaald en bevindt zich op een historisch dieptepunt.
Waar Bitcoin vaak als ‘fad’ en ‘fraud’ werd weggezet, zien veel grote instellingen de cryptocurrency nu als een legitieme investering. Ik merk het zelf door de vele professionele investeerders, zoals family funds, Venture Capitalists en zelfs een pensioenfonds, waar ik recent projecten voor mocht uitvoeren rondom cryptovaluta.
Volgens onderzoek van KPMG heeft inmiddels 39% van de institutionele investeerders de grootste cryptovaluta in de portefeuille. Dit komt vooral door het goedkeuren van de Bitcoin ETF in januari. Nog nooit was een ETF zo succesvol als deze. Inmiddels werd er al voor tientallen miljarden dollars gekocht en kan dit de komende 1,5 jaar volgens analisten doorgroeien naar $300 miljard.
Nog maar net begonnen
Als je normaal wilt investeren in Bitcoin en andere cryptovaluta, dan moet je deze zelf kopen op een beurs en opslaan. Dat heeft veel grotere investeerders altijd tegengehouden. Het kan namelijk heel omslachtig zijn. Men wilde het risico niet lopen dat de digitale munten verkeerd worden opgeslagen en daardoor kwijt kunnen raken.
Een ETF zorgt ervoor dat al deze pijnen wegvallen. Je hoeft alleen maar geld aan een investeringsfonds te geven, die vervolgens voor jou alles regelt. Zo stel je jezelf wel bloot aan de Bitcoin-prijs, maar niet aan de risico’s die er zijn als je een Bitcoin zelf opslaat. Daarom zijn er inmiddels ook al meer dan 1400 ETF’s, van goud tot mandjes aandelen. Het lanceren van een ETF zorgt dan ook vaak voor een grote nieuwe stroom aan geld, vaak vanuit de grotere, institutionele beleggers.
We zagen dit bij de Bitcoin ETF en tot ieders verbazing heeft de Amerikaanse beurswaakhond SEC ook zeer recent groen licht gegeven voor een Ethereum ETF, de op-een-na grootste cryptovaluta. Ook al verwacht ik dat er niet zoveel geld in de ETF van Ethereum gaat stromen, als die van Bitcoin, ik zie dit echt weer als een ongekende ‘quality seal of approval’ van de gevestigde orde richting cryptovaluta. Het zorgt in mijn optiek voor meer legitimiteit van de sector.
Crypto als politieke campagnestrategie
Dit komt ook mede door een grote verandering in het sentiment in de Amerikaanse politiek. De verkiezingen staan voor de deur in november en je ziet op heel wat vlakken dat dit ook (direct en indirect) impact heeft op cryptovaluta. De afgelopen jaren was het sentiment negatief. De Amerikaanse beurswaakhond spande tientallen rechtszaken aan tegen bedrijven in de cryptovaluta-sector, die daardoor ook steeds meer het land verlaten.
In Europa wordt aan het einde van dit jaar uitgebreide wet- en regelgeving (MICAR) van kracht voor cryptovaluta, wat niet alleen veel duidelijkheid geeft, maar ook een ‘level playing field’. Maar in de VS zie je er vooral nog ‘regulation by enforcement’. Plat gezegd: gewoon partijen aanklagen, in plaats van in gesprek met ze gaan en samen zorgen voor duidelijke wet- en regelgeving.
Een vooraanstaande democratische Amerikaanse senator, Elizabeth Warren, verklaarde zelfs openlijk de ‘war on crypto’. Ze vond daarin heel wat medestanders, waaronder President Biden. Maar de afgelopen tijd is dit 180 graden gedraaid. Tientallen Democraten, waaronder leider Chuck Schumer, hebben de afgelopen dagen met Warren gebroken. Daarnaast hebben ze rare wetgeving die de SEC wilde instellen (om banken te verbieden om cryptovaluta te bewaren), tegengehouden.
Er zijn hier meerdere mogelijke verklaringen voor. Eentje is dat de andere presidentskandidaat, Donald Trump, duidelijk op zijn eigen socialmedia-netwerk Truth Social schreef dat “Amerika de koploper moet zijn in de cryptowereld, er is geen tweede plaats”. Hij deed dat ook met een felle sneer naar zijn opponent:
CROOKED JOE BIDEN, DE SLECHTSTE PRESIDENT IN DE GESCHIEDENIS VAN ONS LAND, WIL DAT CRYPTO STERFT. DAT ZAL NOOIT GEBEUREN MET MIJ! – Donald Trump
Eerder al maakte Trump het mogelijk om te doneren voor zijn campagne in verschillende cryptovaluta, waaronder zelfs een aantal memecoins. Daarnaast gaf hij zijn eigen NFT-collectie uit, waar de kopers werden uitgenodigd voor een diner met hem in een van zijn huizen. De memecoin TRUMP – Let’s Make Memes Great Again, is sindsdien alleen maar aan het stijgen. Eén op de drie Amerikaanse kiezers zegt in een onderzoek, dat ze het standpunt van een politieke kandidaat over crypto in overweging zouden nemen.
2. Tornado zorgt voor een tornado door het ecosysteem
De wereldwijde cryptocommunity keek vol interesse naar wat er in ons eigen land gebeurde in Den Bosch. Daar vond de rechtzaak plaats tegen de ontwikkelaar van Tornado Cash, Alexey Pertsev. Hij kreeg 64 maanden gevangenisstraf voor zijn rol in de bouw van deze ‘crypto mixer’.
Een crypto mixer is een dienst die cryptovaluta van verschillende gebruikers samenvoegt en vervolgens opnieuw verdeelt om de herkomst en bestemming van de fondsen te verhullen, waardoor de anonimiteit van de eigenaren wordt gewaarborgd. Het wordt vaak gebruikt om transacties moeilijker te traceren te maken. Door zowel mensen in landen waar de politieke vrijheid niet zo groot is, maar ook door criminelen.
Het Openbaar Ministerie stelde dat Pertsev en zijn collega’s opzettelijke keuzes maakten die illegale activiteiten mogelijk maakten. In 2022 werd bijvoorbeeld ontdekt dat Noord-Koreaanse hackers meer dan $455 miljoen aan gestolen fondsen door Tornado Cash hadden gehaald, om wit te wassen en sancties te omzeilen.
Er zijn veel kritische noten op de uitspraak. Vanuit mijn rol als bestuurslid bij de BCNL Foundation zie ik veel angst bij blockchainontwikkelaars over waar zij eventueel aansprakelijk voor kunnen worden gehouden. Vooral dat laatste wordt breed besproken: is de fabrikant van een pistool dus ook verantwoordelijk voor als er iemand mee wordt doodgeschoten?
Totdat het hoger beroep meer duidelijkheid geeft, zorgt het helaas voor een zogenaamd ‘chilling effect’. Doordat ontwikkelaars bang zijn voor mogelijke straf of juridische problemen, durven ze geen nieuwe programma’s te maken uit angst om verantwoordelijk te worden gehouden voor hoe anderen die gebruiken.
3. Iedereen zijn eigen crypto
Inmiddels zit ik al 10 jaar in crypto en heb zo al een paar keer markten meegemaakt die helemaal in elkaar storten en uiteindelijk weer helemaal door het dak gaan qua prijzen. Iets anders wat ook steeds terugkeert, is de stortvloed van nieuwe crypto’s, vooral memecoins.
De afgelopen tijd werden er bijna 400.000 nieuwe crypto’s gemaakt (gemint) op de Ethereum-blockchain en 700.000 op de Solana-blockchain. Het is super simpel om te doen en uiteindelijk hopen veel mensen op een crypto die helemaal de lucht in schiet. Een aantal honden lieten al zien hoe dit kan. BONK was een tijd lang meer dan een miljard dollar waard en DogWithHad zelfs bijna $4 miljard. De oudste memecoin, Dogecoin, tikte alweer de $30 miljard waardering aan. Inderdaad, waanzinnig veel geld voor munten die in de basis helemaal geen enkele usecase hebben. Op de website Pump&Fun kan je zelf heel makkelijk met een paar klikken een eigen pumpcoin maken.
Het is voor mij echt een mindere kant van crypto, dit ongekende casino. Dit wordt soms zelfs letterlijk ook zo verwoord door de ontwikkelaars. Door de nieuwe update van Bitcoin kan je namelijk ook op de Bitcoin-blockchain je eigen cryptovaluta lanceren, doormiddel van het zogenaamde Runes-protocol. De maker gaf eerder aan, “I’m creating a venue for people to create sh!tcoins“.
Het zorgt ook voor heel veel onrust. De helft van de cryptovaluta die zijn gemaakt op de Solana-blockchain bleken al frauduleus te zijn en bij Ethereum bijna 20%.
4. Crypto komt voor de telefoon
Betalen via de mobiele telefoon wordt steeds gebruikelijker. Ik merk zelf dat ik nooit meer geld bij me heb en alles met Apple Pay betaal. Volgens onderzoek betaalt meer dan de helft van de jongeren inmiddels dagelijks met de smartphone. Een derde gebruikt zelfs nooit meer cash.
Daarom zijn de apps voor betalingen ook volop in ontwikkeling. In 2022 schreef ik al over de Saga blockchaintelefoon van Solana, die al een paar keer uitverkocht raakte de afgelopen tijd. Waar Samsung juist een cryptowallet standaard toevoegde aan haar nieuwe telefoons, blijft Apple veel van dit soort ontwikkelingen nog tegenhouden binnen haar App Store. Cryptovaluta exchanges mogen wel een app aanbieden, maar apps om met crypto te betalen worden bijvoorbeeld nog niet toegelaten. Iets waar ze momenteel in zowel Europa als de Verenigde Staten voor worden aangeklaagd.
De afgelopen tijd zijn er meer partijen bijgekomen die met crypto op smartphones willen gaan werken. Vodafone is van plan om crypto wallets te integreren in SIM-kaarten, waarbij ze deze koppelen aan gebruikersidentiteiten op de blockchain. T-Mobile heeft een samenwerking met Fliggs Mobile om mobiele abonnementen aan te bieden met maandelijkse Bitcoin cashback-beloningen. Helium Mobile, een DePIN (Decentralized Physical Infrastructure Network) mobiele serviceprovider, heeft onbeperkte data-abonnementen van $20 geïntroduceerd. Vodafone voorspelt dat er tegen 2030 8 miljard smartphones en 5,6 miljard crypto wallets in gebruik zullen zijn.
By 2030 we’re expecting more than 20 billion mobile phones to be in operation, many of those being smartphones. […] So we’ve focused on linking the sim card to digital identity, linking the sim card to blockchains, and using the cryptography we have in those sim cards for that integration. – David Palmer, hoofd web3 @ Vodafone
5. Synthetisch geld
Een nieuwe hype in cryptoland is Ethena, een synthetische dollar: USDe. Een synthetische dollar is een crypto die de waarde van de Amerikaanse dollar nabootst, maar niet door daadwerkelijke dollars wordt ondersteund. In plaats daarvan maakt het gebruik van zogenaamde ‘slimme contracten’ en blockchain-elementen om prijsstabiliteit te garanderen. Ethena is een goed voorbeeld van een synthetische dollar. Maar het is ook een voorbeeld van iets wat we eerder gruwelijk fout zagen gaan, waar ik eerder over schreef op Frankwatching: Terra Luna. Daar gingen tientallen miljarden dollars verloren.
De markt lijkt de lessen van Terra Luna te negeren, want de USDe van Ethena Labs heeft momenteel al een marktkapitalisatie van 2 miljard dollar bereikt. Hoewel synthetische stablecoins vaak tot problemen hebben geleid, kan Ethena Labs misschien aantonen dat het wel haalbaar is. Het is duidelijk dat de initiatiefnemers een groot risico nemen. USDe ging op 19 februari live op Ethereum en biedt een jaarlijks rendement van 27,6% op zogenaamde ‘staking’. Zo’n hoog rendement roept bij mij echt veel vragen op: hoe wordt dit rendement gegenereerd? Een gegarandeerd rendement, zeker van meer dan 27% per jaar, lijkt twijfelachtig.
Supercycle of scherpe daling?
De komende tijd gaat heel spannend worden voor cryptovaluta. Normaal zegt een beurswijsheid: ‘Sell in May and go away, but remember to come back in September‘. In de zomermaanden gebeurt weinig, dus hoeven we ook geen scherpe stijgingen of dalingen te verwachten. Toch zagen we een paar jaar geleden een ongekende stijging van cryptovaluta tijdens de ‘DeFi Summer’. Daarnaast kwamen verschillende onderzoeken achter een duidelijk verband tussen het wijzigen van de rente van centrale banken en de prijzen van cryptovaluta. Gaat de rente omlaag, dan gaan de prijzen omhoog. Met de voorspelde rentedalingen door zowel de Europese Centrale Bank als Amerikaanse FED, zou dit weer voor een katalysator kunnen zorgen. Ik blijf alle ontwikkelingen uiteraard vol enthousiasme hier volgen op Frankwatching.