De noodzaak van blockchain in de voedings industrie: Een heerlijke beker verse jus, melk of koffie; dagelijkse kost voor een groot deel van onze wereldbevolking. Ze zijn inmiddels dusdanig gewoongoed geworden, dat ik ze vaak zonder over na te denken consumeer. Waarom zouden voedselproducten en supermarktketens zich dan de moeite doen, om de hele ‘supply chain’ van koe tot kassa, op de blockchain te zetten en in kaart te brengen voor consumenten? Albert Heijn deed dit als proef met haar sinaasappelsap, Verstegen met haar kruiden en Tony Chocelony met haar chocolade. Buitenlandse supermarkten zoals Carrefour en Walmart hebben inmiddels honderden producten op de blockchain gezet en behalen hier al verschillende positieve resultaten mee. De afgelopen week was ik in China voor de halfjaarlijkse bijeenkomst van het World Economic Forum en hier werd onder andere gekeken naar de ‘why’ van voedsel op blockchain.
In Nederland zijn wij verwend met kwalitatief goede supermarkten met goede producten, of je nu bij de Aldi of Albert Heijn je dagelijkse boodschappen doet, de kwaliteit van de producten is goed. Hoe anders is dit, als je wereldwijd kijkt. Volgens de World Health Organization (WHO) werden het afgelopen jaar 600 miljoen mensen ziek door verkeerd eten en overleden bijna 500.000 mensen hieraan. Naast fout voedsel, hebben we als consument ook steeds meer te maken met ‘fake’ voedsel. In Nederland kunnen we waarschijnlijk de paardenbiefstukken nog herinneren en de onthullingen die nog regelmatig plaatsvinden over Nederlandse supermarkten en voedselproducenten, die niet de beloofde ingrediënten in hun producten stoppen, zoals honingdrop en zoete aardappelpuree. Ook dit is een wereldwijd bekend fenomeen; onderzoek heeft uitgewezen dat 70% van de ‘Italian Extra Virgin’ olijfolie dat helemaal niet is, dat op grote schaal de etiketten van Chiquata bananen worden nagemaakt en dat de kip bij de Subway maar uit 50% kippenvlees bestaat. Alleen al in China werden er meer dan een half miljoen veiligheidsschendingen ontdekt en worden zelfs namaak eieren op grote schaal gemaakt en verkocht.
Afbeelding uit: ‘onderzoek voedselfraude’ – Consumentenbond
“Zingend lengde de melkboer zijn melk een beetje aan” – Herman van Veen
Het verbaasde mij dan ook niet, dat uit verschillende onderzoeken blijkt dat consumenten voedsel, haar producenten en verkopers niet meer vertrouwd. In Nederland wantrouwt volgens de FNLI meer dan 75% van de consumenten de dagelijkse maaltijd en haar ingrediënten en denkt dat 30% van de etiketten op eten niet klopt, om nog maar te zwijgen over de verschillende keurmerken zoals Fairtrade en Beterleven. Gecombineerd met het feit dat de consument steeds bewuster gaat leven, zorgt voor een steeds grotere druk op voedselproducenten om te zorgen voor meer openheid en transparantie.
Een aantal kerneigenschappen van blockchain, zorgt in de voedingsindustrie momenteel voor verschillende belangrijke doorbraken. Doordat de data op de blockchain niet aan te passen is, wordt frauderen met eten bijzonder moeilijk gemaakt. Door het transparante karakter ervan, kan de consument een mooi inzicht krijgen in het traject wat bijvoorbeeld een kip heeft afgelegd van het kippenhok naar de kassa. Met de toegenomen vraag om beter dierenwelzijn, is mooi in te zien wat voor leven het beest heeft gehad en of de betaalde premium voor een bio variant, ook terecht is. Naast dieren, is het ook interessant om te zien of bijvoorbeeld boeren eerlijk betaald zijn voor het groeien van hun product, aangezien velen van hen vaak in armoede leven. Volgens de Nederlandse organisatie FairFood zijn er 3 keer zoveel kokosnootboeren als cacaoboeren en krijgen de eerstgenoemde vaak geen eerlijke prijs voor haar producten, wat de organisatie met een blockchain project in kaart wil brengen. Ook CocaCola is hier mee bezig, aangezien het bedrijf recentelijk werd beschuldigd van slavernij in haar productieketen. Net als de vele andere blockchain ontwikkelen, wordt er nog volop geëxperimenteerd met de technologie en gaan er ook nog genoeg experimenten fout, zoals die van Tony Chocelony. De vele, eerdergenoemde successen die inmiddels worden geboekt, zorgen er voor dat vrijwel alle gerespecteerde bedrijven in de sector er proactief mee bezig zijn en we in de komende tijd nog meer bijzondere onthullingen en succesverhalen kunnen verwachten. Hopelijk zijn dat niet alleen de al behaalde efficiencywinsten op gebied van tijd en geld, maar zijn ze ook gericht op een beter ingerichte voedselketen, die zorgt voor een betere verspreiding en lagere verspilling wereldwijd.
Jan Scheele is CEO van International Blockchain Solutions en CEO van Blockformer Global. Hij is sinds 2015 actief in de blockchain industrie en schrijft, traint en spreekt regelmatig over blockchain en cryptovaluta in binnen- en buitenland. Daarnaast is hij momenteel bezig met het schrijven van een boek over de wereldwijde impact van de technologie.
